Architectuur

Stadsarchitect Adriaan Willem Weissman ontwierp in 1892 enkele gebouwen die rondom het voorplein waren gegroepeerd: een ontvangstgebouw, directeurswoning, drie knechtswoningen onder één kap, barenloods, lijkenhuis, toegangspoort én het hekwerk. Het ontvangstgebouw had een landhuisachtige allure, opgetrokken uit rode baksteen en rijk geornamenteerd. (Net als het Stedelijk Museum, eveneens ontworpen door Weissman.) Zijn ontwerpen waren geïnspireerd door Amerikaanse en Engelse invloeden, onder andere de arts and crafts beweging.
Het ontvangstgebouw werd echter al in 1938 afgebroken. Men vond het te somber en het gebouw voldeed door het ontbreken van een aula, niet langer aan de wensen.

Stadsarchitect Jan Leupen ontwierp in 1939 een nieuw aulagebouw dat werd gebouwd op het fundament van het oude ontvangstgebouw. Hierdoor werd het ontwerp van Leupen mede bepaald: de aula moest zodoende een brede en ondiepe waaiervormige ruimte worden waarin de aanwezigen zich rondom de baar konden scharen. Bij het uitdragen van de baar openden de deuren zich geleidelijk, wat de omstanders uitzicht bood op de Laan naar de Hemel, onderdeel van de parkaanleg van Springer. (Bron: Jaarboek Bureau Monumentenzorg 2010, door Coert Peter Krabbe, september 2010)

Albert Muis aan het werk aan zijn bijzondere wandschildering. In 2000 werd de restauratie van zijn wandschildering voltooid.

Maker van de filmbeelden is M.L. de Boer, © Th.M. de Boer.

De nieuwe aula werd kort voor de Tweede Wereldoorlog in gebruik genomen. Pas na de oorlog werden de hal en de aula voorzien van wandschilderingen van Albert Muis. Als voorbeeld van de figuratieve, monumentale schilderkunst verbeeldt de wandschildering een ruïne met palmen, bomen en op de voorgrond een pauw. De treurende figuren in de hal wijzen als het ware de bezoeker de weg naar de aula, een plek waar natuur, stille rust en herinnering de hoofdrol spelen. De samenhang met de architectuur van Leupen is opvallend: de waaiervorm van de aula wordt door de schildering geaccentueerd en de wandschildering krijgt door de lichtinval van de hoge ruitvormige ramen extra nadruk.

Alle gebouwen en het hekwerk zijn sinds 2003 Rijksmonument.

In 1994 werd het aulagebouw aan de zijkanten uitgebreid met twee koffie/ontvangkamers . Aan de achterkant kwam het crematorium met werkruimtes.

In 2007 is de voormalige directeurswoning verbouwd en uitgebreid tot het huidige gebouw van Uitvaartmuseum Tot Zover (Architectenbureau Kerssen en Lijbers). Ook de wachtruimte is toen uitgebreid en de interieurs van de koffiekamers in het aulagebouw zijn gerenoveerd.

De Nieuwe Ooster startte in 2010 met een omvangrijk bouwproject. Het huidige rijksmonumentale aulagebouw is inmiddels voorzien van een nieuwe aanbouw met crematorium. De verbouwing was noodzakelijk omdat het oude crematorium niet meer voldeed aan de nieuwste milieueisen. Ook is toen het oude kantoorgebouw vervangen door nieuwbouw aan de Rozenburglaan. In dat gebouw is ook het gemeentelijk uitvaartcentrum gevestigd met een viertal rouwkamers. BiermanHenket architecten ontwierp zowel de aanbouw aan de aula als het uitvaartcentrum met het nieuwe kantoorgebouw.